Protokoły Biblioteki Robotników Rafinerii Nafty  im. Leopolda Bleiera w Trzebini

Z okazji jubileuszu 130 lat historii trzebińskiej Rafinerii, w cyklu „Ze starej półki Biblioteki w Trzebini” zamieszczamy post poświęcony bibliotece, która działała w latach 30. XX w. przy miejscowej Rafinerii i równocześnie zapraszamy na wystawę historyczną poświęconą Rafinerii w Trzebini (w holu Manufaktury, do 10 listopada). Inicjatorem powstania przy zakładzie biblioteki dla robotników był Dr Leopold Bleier, Dyrektor Rafinerii Nafty w latach 1907-1939, a zarazem członek Rady Nadzorczej powstałej 1924 r. Spółki Akcyjnej „Polskie Rafinerie Olejów Skalnych”. Początkowo  wspomniana biblioteka przeznaczona była wyłącznie dla robotników, gdyż urzędnicy mieli wówczas własny księgozbiór. Dopiero w 1932 roku – na posiedzeniu Zarządu Biblioteki Robotników im. Leopolda Bleiera w dniu 24 kwietnia – omówiono kwestię przejęcia książek z „biblioteki urzędniczej”, a pierwsi inżynierowie weszli do zarządu dopiero w 1936 r.  W latach 1933-1937 „Biblioteka Robotników Rafinerii Nafty imienia Leopolda Bleiera” była pod wpływem lewicowej frakcji PPS (PPS-Lewica), gdyż w protokołach z posiedzenia zarządu tej biblioteki pojawiają się nazwiska niektórych członków miejscowego Komitetu PPS-Lewicy (utworzonego w czerwcu 1926 roku i obejmującego swoim zasięgiem Trzebinię i najbliższą okolicę) – Wiktora Kłeczka, Franciszka Kulczyckiego oraz Władysława Halemby. Od dnia 15 stycznia 1930 roku biblioteka posiadała własny statut, przyjęty na walnym zebraniu. Stan księgozbioru pod koniec 1930 roku wynosił 480 tomów, a w ciągu roku odnotowano 3000 wypożyczeń – przy 82 zapisanych czytelnikach. Wpływy ze składek i wpisowego na koniec 1930 roku wyniosły 333 zł i 80 gr. W latach 1930-1937 na czele Zarządu Biblioteki stał Edmund Goliński, a jego zastępcami byli Wiktor Kłeczek (w latach 1930-1926) oraz Karol Pomper (w 1937 r.). Wśród członków Zarządu znajdowali się najczęściej panowie: Franciszek Kulczycki (zawsze w funkcji skarbnika), Leonard Sroka (zwykle w funkcji bibliotekarza), Józef Spyt, Daniel Kupferman, Piotr Biega, Jan Ziach i Władysław Halemba (który w niektórych protokołach odnotowany jest błędnie jako „Halęba”). Bibliotekarz był zobowiązany składać roczne sprawozdania na walnych zebraniach i posiedzeniach Zarządu, ale dopiero protokół z 1936 r. podaje, że funkcję bibliotekarza pełni pan Sroka, a jego zastępcą jest pan Biega. Do pomocy bibliotekarzowi przydzielono tez pana Koryczana. W roku 1937, na wniosek dotychczasowego bibliotekarza – Leopolda Sroki – postanowiono wybrać dwóch bibliotekarzy i jednego zastępcę. Bibliotekarzami zostali wybrani panowie Sroka (ponownie) i Amster, a ich zastępcą został Władysław Jurczyk. Biblioteka utrzymywała się głownie ze składek członków.  O słabej kondycji finansowej czytelników biblioteki świadczy fakt, że kiedy w styczniu 1931 roku dyskutowano nad podniesieniem składek o 10 groszy miesięcznie, wniosek ten upadł – natomiast przeszedł jednogłośnie wniosek przeciwny, aby zaległe składki za rok 1930 „skreślić i podarować”. Ostatecznie przeszedł wniosek panów Markiewicza i Bobuli, proponujących zasilenie funduszy biblioteki poprzez wystawienie przedstawienia amatorskiego. W 1936 r. składka miesięczna wynosiła 20 groszy, a próby jej podniesienia do 50 gr. zakończyły się niepowodzeniem. W lutym 1931 roku, utworzono komisję zakupu książek, w składzie: Kłeczek Kupferman, Trużyński. Natomiast w 1936 r. postanowiono rozdać robotnikom i urzędnikom ankiety, gdzie wpisywaliby swoje preferencje czytelnicze– i na podstawie tych ankiet miano dokonywać zakupów książek. Biblioteka imienia L. Bleiera istniała do wybuchu II wojny światowej. Do dnia dzisiejszego – w zbiorach Miejskiej Biblioteki Publicznej im. Adama Asnyka w Trzebini – ocalały protokoły z posiedzeń Zarządu Biblioteki, z lat 1930-1937, a także około 30 tomów z pieczęciami biblioteki. Po wojnie przy Rafinerii Nafty uruchomiono bibliotekę zakładową, która istniała do lat 90. XX w. Jej księgozbiór przejęła Biblioteka Publiczna w Trzebini.